بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بهعنوان برنامهای راهبردی از سوی حضرت آیتالله خامنهای در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است. تحلیل گفتمان این بیانیه میتواند ارزشهای نهفته در ایدئولوژی انقلاب اسلامی را واشکافی کرده و گزارههای تاریخی مرتبط با متن بیانیه را بر مخاطبان پژوهش آشکار سازد.
سؤال اصلی تحقیق آن است که بیانیه از چه ساختارها، بافتهای موقعیتی و روابط متنی و بینامتنی شکل گرفته و تأثیرات متقابل گفتمان بیانیه با ساختارهای اجتماعی و نهادی بر چه مؤلفههایی استوار است. مقاله حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، روابط ایدئولوژیک بیانیه را در سه بخش توصیف، تفسیر و تبیین واکاوی نموده و به کشف ارتباط میان زبان، ایدئولوژی و قدرت میپردازد.
تحلیل واژگان و بررسی ویژگیهای دستوری بیانیه نشان میدهد مولد متن بهدنبال ایجاد گفتمانی تعاملی همراه با ایجاد حس قرابت بوده و با هدف تبیین روحیه اصیل انقلاب برای جوانان و ایجاد فضای گفتمانی سازنده، در صدد ترسیم مسیر آینده نظام است.
افعال متن بیانیه، تعهد مطلق نویسنده به صدق گزارههای بیانیه و شفافیت دیدگاه مؤلف در جهانبینی را نشان میدهد. همچنین عدم استفاده از حسن تعبیر و افعال کمکی مستلزم تردید، حکایت از صداقت و صراحت مؤلف در تبیین اهداف بیانیه دارد.
بررسی زمینههای بینامتنی، نمایانگر تأکید بر خودباوری و درسآموزی از رخدادهای داخلی و بینالمللی است. در بررسی تأثیرات متقابل گفتمان با ساختارهای نهادی و اجتماعی، به تعامل بیانیه با «نظام فکری رهبران انقلاب» از یک سو و اثرگذاری و اثرپذیری بیانیه در ارتباط با دانش زمینهای «جامعهی اسلامی ایران» از سوی دیگر پرداخته شده است.
به منظور دریافت اصل مقاله، پیوند زیر را انتخاب نمایید؛
تحلیل گفتمان انتقادی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با بهرهگیری از روش نورمن فرکلاف
